Na terenie budowy rolę nadrzędną nad kierownikiem prac budowlanych spełnia inspektor nadzoru inwestorskiego. O ile ustalenie kierownika budowy jest obowiązujące oraz wymuszane przez normy prawa to określenie inspektora nadzoru stanowi dla inwestora budowlanego opcję jeżeli nie jest to złożona konstrukcja. W przypadku czynności budowlanych o wyższym poziomie skomplikowania albo przy skomplikowanych warunkach glebowych także ustalenie inspektora nadzoru jest wymuszane (o czym mówi Art. 17. „Prawo budowlane” z 7.07.1994 r. z późniejszymi modyfikacjami). O potrzebie ustanowienia inspektora nadzoru może zdecydować także urząd wydający zgodę na inwestycję (Art. 18, ust. 2 „Prawo budowlane”), a także jeśli pozwolenie na budowę dotyczy budynków, jakie przytoczone były w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dn. 19.11.2001 roku „W sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego” (Dz. U. Numer 138, poz. 1554).

Inspektor nadzoru jako człowiek posiadający wpływ na tok czynności budowlanych musi wykazać się odpowiednimi kompetencjami z aspektu technologii budowlanej oraz potwierdzeniami, jakie umożliwią mu trafną pieczę nad tokiem czynności budowlanych, a także analizę decyzji przyjmowanych poprzez kierownika prac budowlanych. W tej formie inspektor nadzoru jest jednostką, która dba się o interesy inwestora budowlanego oraz pilnuje określonego ich przebiegu. Już chociażby z tej racji inwestując niemałe w końcu środki wyasygnowane na budowę należałoby wydać ciut więcej (opłacenie inspektora to procentowo mały wkład w kosztach inwestycji) na zaangażowanie takiego fachowca by mieć gwarancję, że roboty przeprowadzane są zgodnie z należytą wprawą budowlaną, aktualnymi przepisami oraz starannie, co zaoszczędzić może w perspektywie czasu funduszy na naprawy ewentualnych usterek i awarii.

Człowiek wykonujący funkcję inspektora nadzoru ma pozwolenie wymagać od kierownika budowy wglądu do dziennika budowy, zapisywać w nim własne notatki jak i wydawać kierownikowi budowy zalecenia albo przedkładać mu własne opinie oraz modyfikacje. Z tego względu prawo nie dopuszcza do takiej możliwości żeby obie role spełniała ta sama osoba. Role kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego są osobne dla zabezpieczenia godziwego poziomu kontroli.